به‌ ناوی کوردستانی گه‌وره‌ .

 

ح. س. سۆران

soransa@hotmail.com

 

تاران –19/9/2707

 

فره‌ که‌ی خودایی  (پلووڕالیزم )، له‌ کوردستان  .

 

به‌ چه‌شنی گشتی  ، بۆ  وێنه‌  چوار  چاو له‌ دو چاو باشتر ده‌بینێ و چوار ده‌ست له‌ دو ده‌ست هێزی پتره‌ . هه‌ر له‌به‌ر ئه‌مه‌ ،  له‌ به‌ستێنی رامیاری دا قوتابخانه‌یه‌ک پێک هاتوه‌  به‌ ناوی  پلووڕالیزم ، که‌ ره‌نگه‌ زاتی ئه‌وه‌مان ببێ  بتوانین به‌ کوردی  پێی بڵێین  ( فره‌ که‌ی خودایی) ، واته‌  کۆوه‌ندی  و دژ به‌  تاقانه‌ ‌ حیزبی و تاقه ‌ بیری  ، که‌ به‌ پێوه‌ری گشتی  زمان ناسی ، ئه‌م وشه‌یه‌ دژی  دیکتاۆریه‌ و زۆر له‌ گه‌لان خۆی پێوه‌ هه‌ڵ  ده‌کێشن .

 

له‌ باشووری کوردستانیش ، که‌ ده‌سته‌ڵاتێکی ده‌ڵه‌مه‌ و ساوا هه‌یه‌ ، به‌ لای که‌مه‌وه‌ به‌ چه‌شنی دێژووڕ  ( له‌سه‌ر کاغه‌ز) ، ئه‌و فره‌که‌ی خوداییه‌ ، که‌متاکورت  هه‌یه‌. دیاره‌ ئه‌م بارودۆخه‌ ، هه‌رچه‌ند سه‌رپۆرتیش بێ ، جێگه‌ی هومێده‌  و دو چه‌شنه‌ ئه‌رکیش ده‌خاته‌ سه‌رشانی ده‌سته‌ڵات و دژه‌ ده‌سته‌ڵات ( ئۆپۆزیسیۆن) : ده‌سته‌ڵات ده‌بێ ئه‌و دۆزه‌ به‌ کرده‌وه‌ بپارێزێ و هه‌ر به‌ قسه‌‌ی نێو به‌تاڵ  نه‌بێ ؛ دژه‌ ده‌سته‌ڵاتیش ده‌بێ رێزی یاسا رابگرێ و پای له‌ به‌ڕه‌ی زاکوون ( قانوون) درێژ تر نه‌کاته‌وه‌ . به‌ کورتی له‌م به‌شه‌ی کوردستان ، وه‌ک شتێکی نیوه‌ به‌ ئاوات گه‌یشتو ، "فره‌که‌ی خودایی" کارێکی شیاو و بگره‌ پێویسته‌ ، تا هه‌مو به‌ هاوبیری یه‌کتر ، بتوانن کاره‌کان باشتر ئه‌جام  بده‌ن .

 

به‌ڵام زۆر شت پێوه‌ری کات و جێگه‌ ، شوێنی له‌سه‌ر داده‌نێ ، که‌ "فره‌که‌ی خودایی" یه‌کێک له‌م مه‌به‌ستانه‌یه‌ . بۆ وێنه‌ ، له‌و به‌شانه‌ی‌ کوردستان ، که‌ هێشتا به‌ ته‌واوی ژێر ده‌ستن ، وه‌ک ئه‌وه‌ وایه‌ که‌ کورستان سه‌یاره‌( ماشین ) ێک بێ و له‌ به‌ر ناسازی ، له‌ باتڵاغ  چه‌قیبێ و  بمانه‌وێ دره‌ی بهێنین . له‌ بارودۆخێکی وها دا ،یه‌ک  هێزی یه‌ک گرتو باشتره ‌. یانی  ره‌نگه‌" فره‌ که‌ی خودایی" وای لێ بکا ، ‌به‌ هۆی نه‌بوونی رێوشوێن و ده‌نگێکی یه‌ک گرتو ، تاقمێک  به‌ره‌و‌ پێش پاڵی پێوه‌ بنێن ، تاقمێک به‌ره‌و پاش ،تاقمێک به‌روه‌ ده‌سته‌ راست و تاقمێک به‌ره‌و ده‌سته‌ چه‌پ ، که‌ به‌م ئاکاره‌ هێزی  یه‌ک پووچه‌ڵ ده‌که‌نه‌وه‌  . ئه‌و مێکانیکه‌ش که‌ ده‌یه‌وێ کارێکی تێکنیکی بۆ ماشینه‌که‌ بکا ، به‌ هۆی فره‌ که‌ی خودایی و نه‌بوونی بیروڕای هاوبه‌ش و یه‌ک گرتو ، نا‌زانێ چی بکا  و ماسێن هه‌ر وا  له‌ قووڕ دا بمێنێ . دیاره‌ بۆ ئه‌و به‌شانه‌ی کوردستانیش ، کاتێک  به‌  ئامانج گه‌یشتن و شتێکیان بو به‌ شتێک ،   " فره‌ که‌ی خودایی" ، له‌ ئۆکسیژێن پێویست تره‌ .

 

یانی له‌ پێش هه‌مو  شتیك  دا ،  مه‌به‌ستی هه‌ره‌  گرنگ بۆ ئێمه‌ ، به‌ خاوه‌ن  بوونی خانووبه‌ره‌ و ماڵه‌  ، جا له‌ پاشان کاتێک ماڵ مان بو ، له‌ سه‌ر چه‌شنی  ره‌نگ ، فه‌رش ، که‌لووپه‌ل  و شتی  دیکه‌ ،  ده‌بێ که‌ڵک له‌ یاسای  " فره‌که‌ی‌ خودایی" وه‌ر بگرین  .

 

تێبینی : ‌هه‌ر وه‌ک ده‌زانن ، من ئه‌ندام یا سه‌ر به‌ هیچ حیزب و لایه‌نێکی رامیاری نیم و خودای  نه‌کرده‌ ، ئه‌م شته‌م به‌ لایه‌نگری یا دژایه‌تی   هیچ کام  له‌ خزمه‌تگزارانی گه‌ل  نه‌نووسیوه‌ ، به‌ڵکه‌ وه‌ک ‌ خزمه‌تگوزارێکی جکۆله‌ی کوردستان و دلۆپێک له‌ زه‌ریای  گه‌لی کورد ، پێم  وا  بو ‌  درکاندنی  ئه‌م شته‌ گرنگه‌  ئه‌رکی سه‌رشانه‌ .