دهڵێن ئێره مینڕێژ کراوه،

بۆیهش خێزانم وهپێش داوه تا گهر وابێ ئهو بهر کهوێ نه من

ئاریا موکریانی

(*) رۆژنامه نووسێکی بیانی له یهکێک له وڵاتانی ڕۆژئاواییهوه دێته کوردستان بۆ سازدانی ڕاپۆرتێک. له ڕێگهدا به دێیهک دا تێپهڕدهبێت. ژن و پیاوێک دهبینی که له مهزرا خهریکی گهڕانهوه بهرهو ماڵن. پیاوهکه به سواری ئهسپێکهوه و ژنهش به دوایدا ورده ورده به پێیان دهڕوات. پاش چهند ساڵ تێپهڕبوون به سهر ئهم جهریانهدا دووباره ڕۆژنامهنووسهکه ڕێگهی دهکهوێتهوه ئهم دێیهو به ههڵکهوت چاوی به ژن و پیاوهکهی ههمان ساڵ دهکهوێتهوه. بهڵام زۆر سهری دهسوڕمێ که دهبینێ ئهمجار ژنهکه سواری ئهسپهو کابرا به دوایدا دهڕوات. له بهر خۆیهوه دهڵێت بهڕاستی ئهم کۆمهڵگهیه له ماوهیهکی زۆر کهمدا پێشکهوتنێکی یهکجارزۆریان بهدهسهێناوه و ئێستا مافی ژن دهپارێزن. دوای دهچێته لایان و هۆی ئهم کارهیان پرسیار دهکات. پیاوهکه له وڵامدا دهڵێت جاری پێشوو من بۆیه سواری ئهسپ بووم چوون پیاوم و له کوردستانیشدا پیاو سهروهره. بهڵام ئێستا بۆیه ژنهکهم سوار کردوه و وهپێش خۆمداوه، چوون بیستوومه دهڵێن ئهم شوێنه مینڕێژکراوه. دهڵێم با گهر شتێکی واش ههبوو خۆم هیچم بهسهر نهیهت.

زۆر جار له نێو ڕۆژنامهکان و ماڵپهڕهکانی ئینتێڕنێت دا، یان له سهر میکڕۆفۆنی میدیا کوردییهکان، یان باشتره بڵێم میدیا حیزبییهکاندا وشه و ڕستهی جوان جوان له سهر ژنان و مافهکانیان باس دهکرێت. لهوانهیه گهر کهسێک له وڵاتێکی ترڕا بێته کوردستان و گوێبسیتی ئهم وتار و درووشمانه بێت، له بهر خۆیهوه بڵێت وڵاتانی ڕۆژئاوایی که ئهو ههمووه باس له مافی ژن دهکهن و گرنگیی پێدهدهن، بۆ پارێزگاریکردن له مافهکانی ژن دهبێ بێن دهرس له سهرکرده و سیاسهتزانهکانی کورد وهربگرن. بهڵام گهلێک مهخابن نهتهنیا سهرکرده کوردهکان، بهڵکو تهنانهت ئهو نووسهرانهی که خۆیان به ڕۆشنبیر دهزانن و به زمان دهڵێن پاڕێزهری له مافی ژنان دهکهن، هێندێکیان باوهڕی تهواویان به مافی ژن نییه و ئهم درۆشمانهی که دهشیدهن تهنیا له قالبی قسهدایه و بۆ بهدهسهێنانی پشتیوانی فیمینیزمی کورده و بۆ ئهوهیه که نهڵێن باس له مافی ژنان ناکرێت. گهر له نێو بنهماڵهکانیشیاندا سهیر بکهی، ژن وهک دیل سهیر دهکرێت. دهنا هێشتاش له نێو حیزب و ڕێکخراوه سیاسییهکانی کوردستان به گشتی کلتوری پیاوسالاری ههر حاکمه و بایهخێکی ئهوتۆ نادهن به ژنان و ڕۆڵیان له پێکهێنانی کۆمهڵگهیهکی شارستانیی. بوونی ڕێکخراوی ژنان، خۆی دانانی جیاوازیی له نێوان ژن و پیاودایه، که ئهمهش له نێو ههموو حیزب و ڕێکخراوه کوردییهکاندا و تهنیا بۆ ڕیکلام و پێههڵگوتن به شان و باهۆی سهرکردهکانیان له ساڵڕۆژی دامهزراندنی حیزبهکهیاندا، شتێکی زهق و بهرچاوه. لهنێو پهیڕهوپڕۆگڕامی حیزبه سیاسییهکاندا باس له ئاوهدانی و ڕێگهو بان و زۆر شتی سهرهتایی تریش کراوه، بهڵام باس له مهسهلهی ژنان و چۆنێتیی چارهسهرکردنی کێشهکانیان نهکراوه که نیوهی کۆمهڵگهی کوردهواریی پێکدێنن و داوێنگیری ستهمێکی نامرۆڤانه بوونهتهوه. گهر پیاوانی کورد جارێک ستهمیان لێکرابێ و چهوسابنهوه، ژنانی کورد دو جار زوڵملێکراو و چهوسێنراون و مافهکانیان پێشێلکراوه. یهکیان لهلایهن داگیرکهرانی کوردستان و ئهوی تریش لهلایهن پیاوانی کوردهوه به بیانوی جیا جیا و به تاوانی پڕوپووچهوه زوڵمیان لێدهکرێ و به شێوازی زۆر نامرۆڤانه دهکوژرێن و ههزاران تراژیدیای تریان بهسهر دێت، کهچی هێشتا له لایهن بهناو دێموکڕاسیخوازان و سیاسهتزانهکانی کوردهوه ئهوهندهی باس له کرێکۆڵێک که بهتهقهی داگیرکهرانهوه دهکوژرێت، نیو ئهوهنده باس له ژنان و ئهو ههموو خۆسوتاندهیان یا به پهت ڕاکێشانیان له لهلایهن باب و برا و بنهماڵهیان، به تاوانی سهرپێچیکردن له فهرمان و کولتوری پیاوسالارانه،ناکرێت و گوێی لێ دهئاخنن و خۆیان له ئاست باسکردنی ئهو ههموو تاوان و تڕاژیدیایهی که بهرهو ڕوویان بووهتهوه،دهبوێرن و چاوی لێ دهنوقێنن. یان گهر باسیشیان کردبێ تا ئهو ڕادهیه بووه که ههژمونی پیاوسالارانهی خۆیان پاراستبێ ونهیاهاویشتبێته خهتهرهوه و زۆر به کورتی دهیبڕێننهوه و بهردی فهرامۆشی له سهر دادهنێن و ههوڵنادهن ڕێگه چارهیهک بدۆزنهوه تا کێشهی نیوهی کۆمهڵگهش چارهسهر بکهن.

گهلێک مهخابن بۆ ئهو گهلهی که ژن تێیدا بندهست بێت و ناوهێنانی ژن تێیدا عهیب بێت و له لایهن پیاوانییهوه وهک کۆیله و دیل، یان وهک موڵکی تاکهکهسی سهیر بکرێت. ههتا ئهو کاتهی ئهم کولتوره له ناو ئهم کۆمهڵگهیهدا حاکم بێت،قهت ئهم کۆمهڵگهیه به ئازادی ناگات.

سیاسهتزانهکان و ڕێکخراوه سیاسیهکانی کورد پێویسته ئاوڕێکی سهر له نوێ له کێشهی ژنان بدهنهوه و ههوڵ بۆ چارهسهرکردنی کێشهکانیان بدهن تا بهرهوڕووی فیمینیستی کوردی نهبنهوه و له جیاتی تهرخانکردنی توانا و ههوڵهکان بۆ بێدهنگکردنی داکۆکیکهرانی مافی ژن له کوردستان، ههموو به یهکهوه ههوڵبدهن بۆ ئازادکردنی کوردستان. ڕێکخراوه سیاسییهکان که له کاتی پێکهێنانی پێوهندی له گهڵ ڕێکخراوێکی ترهوه زۆر خاڵ و بۆچوونی وهک باوهر بوون به کێشهی ڕهوای کوردو....هتد دیاری دهکهن،پێویسته لهمهودوا بۆ پێکهێنانی بهره، یان پێوهندیی له گهڵ ڕێکخراوهکانی دیکه، ههبوونی باوهڕ به کێشهی ژنان وهک خاڵێکی گرینگ و سهرهکیی دیاریبکهن. دهبێ ههموو سیاسهتوانانی کورد باوهڕیان بهوه ههبێ تا له نێو وڵاتی خۆتدا کۆیله ههبێت، قهت ناکرێ وڵاتهکهت له کۆیلهیی ڕزگار بکهی. کهوابوو وهرن با کۆیلهکان ئازاد بکهین تا کوردستانمان ئازاد و ئاوهدان بێت.

(*) - له سهر کاناڵێکی کوردی

له لایهن خاتوو ڕوئیا تلوعیهوه گێڕدرایهوه.